Roman

İnsanların, toplumların başlarından geçen yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları zaman ve mekan ögeleriyle birlikte ayrıntılı olarak anlatan eserlere roman denir. Dünyada 16. yüzyılın sonlarından itibaren gelişmiş romanlara rastlanılmaya başlanır. İlk başarılı roman örneği ise İspanyol edebiyatından Miguel de Cervantes'in 17. yüzyılda yazdığı "Don Kişot" isimli eserdir.


Konularına Göre Roman Türleri:

» Biyografik roman: Bir sanatçının veya önemli bir kişinin hayatını konu edinir.

» Psikolojik roman: Psikolojik tahlillerin yapıldığı romanlardır.

» Tezli roman: Belli bir fikri savunan romanlardır.

» Töre romanı: Gelenek ve görenekleri anlatan romanlardır.

» Köy romanı

» Tarihi roman

» Polisiye roman

» Macera romanı ...
www.z-turkce.com

Edebi Akımlara Göre Roman Türleri:

Klasik roman: Akla ve mantığa hitap eden romanlardır.

Romantik roman: Duyguların ağırlıklı olduğu romanlardır.

Realist (gerçekçi) roman

Naturalist roman: Bilimsel incelemelerin yapıldığı romanlardır.


Dünya Edebiyatında Roman: Dünyada ilk roman kabul edilen "Genji'nin Hikayesi" (Murasaki Şikibu-Japonya) ile 11. Yüzyıldan itibaren örnekleri görülmeye başlanan roman türü, 16. yüzyılın sonlarından itibaren gelişmeye başlamıştır. İlk başarılı roman örneği ise İspanyol edebiyatından Miguel de Cervantes'in 17. yüzyılda yazdığı "Don Kişot" isimli eserdir.


Dünya edebiyatında önemli roman yazarları:

İspanya: Cervantes

Fransa: Balzac, Emil Zola, Victor Hugo, Gustave Flaubert

Rusya: Dostoyevski, Tolstoy, Gogol

İngiltere: Charles Dickens


Türk Edebiyatında Roman: Türk edebiyatında ilk romanlar Tanzimat döneminde tercüme yoluyla görülür. Yusuf Kamil Paşa Fenelon'un "Telemaque" isimli romanını 1862 yılında "Tercüme-i Telemak" adıyla dilimize çevirmiştir. Daha sonra Victor Hugo'nun "Sefiller"i 1862'de "Hikaye-i Mağdurîn" adıyla, Daniel Defoe'nin "Robinson Crusoe'su 1864'te ""Robenson Hikayesi" adıyla dilimize çevrilmiştir. Bundan sonra artık yerli romanlar edebiyatımızda görülmeye başlar ve bunların birçoğu kendi alanında ilk olma özelliğine sahiptir.

İlk yerli roman: Taaşşuk-u Talat ve Fitnat (aşk romanı) - Şemsettin Sami

İlk edebî roman: İntibah (romantizm etkisiyle yazılmıştır) - Namık Kemal

İlk realist roman: Araba Sevdası - Recaizade Mahmut Ekrem

Batılı anlamda ilk edebi romanlar: Mai ve Siyah - Halit Ziya Uşaklıgil, Aşk-ı Memnu - Halit Ziya Uşaklıgil

İlk psikolojik roman: Eylül - Mehmet Rauf

En başarılı psikolojik roman: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu - Peyami Safa

İlk köy romanı: Karabibik - Nabizade Nazım

İlk tarihi roman: Cezmi - Namık Kemal

İlk tezli roman: Yaban - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Milli Mücadele dönemi başarılı romanları: Çalıkuşu - Reşat Nuri Güntekin, Ateşten Gömlek - Halide Edip Adıvar, Vurun Kahpeye - Halide Edip Adıvar, Yaban - Yakup Kadri Karaosmanoğlu


Roman Türünün Özellikleri:

» İnsan hayatını ilgilendiren her olay romanın konusu olabilir.

» Ele alınan konu bir plana göre işlenir. Bu plan giriş (serim), gelişme (düğüm), sonuç (çözüm) bölümlerinden oluşur.

» Konunun yaşanmış veya yaşanabilecek olaylardan oluşması önemlidir.

» Olağan dışı olaylar roman türünde kabul görmez.

» Roman kahramanları hayatın içinden seçilir. Bunlar toplumun her kesiminden olabilir.

» Romanda geçen zaman birkaç saat, birkaç gün, bir ömür veya daha uzun bir süre olabilir.

» Mekan hikayeye göre daha geniştir ve ayrıntılı olarak tasvir edilir.

» Dil ve üslup hikayede olduğu gibidir. Olay ya birinci kişi olan hikaye kahramanı tarafından, ya da yazar (üçüncü kişi) tarafından anlatılır.

» Yazar olayları anlatırken monolog (kişinin kendisiyle konuşması) ve diyaloglardan (kişilerin karşılıklı konuşması) yararlanır.