► Deneme: Yazarın kendi belirlediği bir konuda kişisel görüşlerini serbest bir şekilde ve samimi bir üslupla aktarmasına denir. Deneme türünün dünyadaki en tanınmış ismi Fransız yazar Montaigne'dir. Edebiyatımızdaki en başarılı deneme yazarı ise Nurullah Ataç'tır. Türk edebiyatındaki diğer önemli deneme yazarları; Ahmet Haşim, Suut Kemal Yetkin, Falih Rıfkı Atay, Melih Cevdet Anday, Mehmet Kaplan, Cemil Meriç...
www.z-turkce.com
Denemenin Özellikleri:
» Konu sınırlaması yoktur.
» Bir sohbet havası içinde, kendi kendine konuşuyormuş gibi yazılır. (benli anlatım)
» Tamamen öznel bir yaklaşımla yazılır.
» Yazar ortaya attığı görüşlerini ispatlamak amacı gütmez.
» Yalın ve içten bir dille, samimi bir üslupla yazılır.
Örnek Deneme: İnsan her gördüğü şeyi her zaman görmüyor. Şu satırları yazdığım sırada, arkamda kitaplığın üstünde duran vazoyu hayalimde canlandırmak istedim. Ne biçim şeydi o vazo? Rengi, çizgileri nasıldı? Hatırlayamadım. Sorular zihnimde uzayıp gittikçe, oradaki vazonun varlığından bile şüpheye başladım. Çevremizden kayboldukları zaman yokluklarını ansızın hissedecek kadar bizden olan, yaşayışımıza karışan şeyleri bile çok defa görmekten uzağız. Ama bazı anılarımız olur, bilinmez nasıl, bilinmez niçin, gördüğümüz halde görmediğimiz bir şeyi göreceğimiz tutar ve bütün düşüncelerimiz onunla dolar. (Suut Kemal Yetkin)