► KISA ÇİZGİ ( - )
• Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi konur.
Noktalama işaretleri konusunu daha dik-
katli takip etmek, örneklerle kurallar ara-
sındaki ilişkiyi iyi kurmak, doğru yorumla-
mak gerekir.
» Yukarıdaki örnekte satıra sığmayan "dikkatli, arasındaki ve yorumlamak" kelimeleri bölünerek yazılmış, satır sonlarına kısa çizgi konulmuştur.
www.z-turkce.com
• Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur, bitişik yazılır.
Küçük bir sürü -dört inekle birkaç koyun- köye giren geniş yolun ağzında durmuştu. (Ömer Seyfettin)
• Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır.
Dur(kök) - ak(ek)
Aşçı(gövde) - lar(ek)
• Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.
Fiil Kökleri
Al-
Dur-
Gör-
Fiil Gövdeleri
Başar-
Okut-
Yazdır-
• İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma eklerinin ise başına ve sonuna kısa çizgi konur.
İsim Yapma Ekleri
-ak
-den
-ış
Fiil Yapma Ekleri
-ımsa-
-la-
-tır-
• Heceleri göstermek için kullanılır.
A-raş-tır-ma
Ku-yum-cu-luk
Prog-ram
• Arasında, ve, ile, ila, ...-den, ...-e anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır.
Denizli-Muğla yolu
Türk-Alman ilişkileri
05.00-07.00 arası
Türkçe-Almanca sözlük
NOT: Cümle içinde sayı adlarının yinelenmesinde araya kısa çizgi konmaz.
Toplantıya üç beş kişi geldi.
• Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır.
10-1=9
• Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır.
Bugün hava sıcaklığı -2° C olacakmış.
► UZUN ÇİZGİ ( — )
• Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için uzun çizgi kullanılır. Buna "konuşma çizgisi" de denir.
Frankfurt'a gelene herkesin sorduğu soru şunlardır:
— Eski şehri gezdin mi?
— Rothschild'in evine gittin mi?
— Goethe'nin evini gezdin mi?
(Ahmet Haşim)
• Oyunlarda uzun çizgi konuşanın adından sonra da konabilir.
Sıtkı Bey — Kaleyi kurtarmak için daha güzel bir çare var. Gerçekten ölecek adam ister.
İslam Bey — Ben daha ölmedim.
(Namık Kemal)
NOT: Konuşmalar tırnak içinde verildiğinde uzun çizgi kullanılmaz.